DỊCH TỄ HỌC BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Dịch tễ học là công cụ thiết yếu trong thừa trình xác minh và bố trí (mapping) các bệnh nổi trội.
Bạn đang xem: Dịch tễ học bệnh truyền nhiễm
Thường xuyên có tình trạng chậm chễ thân việc tích lũy các minh chứng dịch tễ học và vận dụng các minh chứng này vào xây dựng chủ yếu sánh y tế.
BỐI CẢNH LỊCH SỬ
Nguồn gốc
Dịch tễ học khởi đầu từ những quan gần cạnh từ thời Hypocrate hơn 2000 năm ngoái đây, mang lại rằng những yếu tố môi trường đã ảnh hưởng lên sự lộ diện bệnh. Tuy nhiên, cũng đề xuất đến tận cố kỷ thiết bị mười chín mới có những giám sát sự phân bổ bệnh tật trong các nhóm quần thể bạn trên qui mô lớn. Giai đoạn này ko chỉ lưu lại sự mở màn chính thức của dịch tễ học mà còn có cả số đông thành tựu tuyệt vời nhất của chăm ngành này.1Một ví dụ lừng danh là các phát hiện nay của John Snow (Hộp 1.1) cho biết thêm nguy cơ của căn bệnh tả ở tp London có liên quan đến vấn đề uống nước của các công ty cấp khác nhau; bản đồ (xem Hình 4.1) làm rất nổi bật điểm tập trung của các trường thích hợp bệnh. Các nghiên cứu và phân tích dịch tễ của Snow là 1 trong số hàng loạt các điều tra reviews mối liên quan giữa các quy trình vật lý, hoá học, sinh học, xóm hội học và chủ yếu trị.2
Việc so sánh xác suất mắc bệnh trong số nhóm quần thể bạn rất thông dụng vào cuối thể kỷ mười chín và đầu thế kỷ hai mươi. Giải pháp tiếp cận này thuở đầu được vận dụng vào việc điều hành và kiểm soát các bệnh truyền lây lan (xem Chương 7), với cũng được minh chứng là một phương thức hiệu quả để biểu lộ mối link giữa các điều kiện xuất xắc tác nhân môi trường xung quanh với các bệnh gắng thể. Vào nửa sau của nuốm kỷ nhị mươi, đặc biệt là ở những nước bao gồm thu nhập cao hoặc trung bình, phương pháp tiếp cận này này được áp dụng so với các bệnh không lây mạn tính như căn bệnh tim, ung thư.
Các phát triển cách đây không lâu của dịch tễ học
Dịch tễ học văn minh là một chăm ngành kha khá mới và thực hiện các phương pháp định lượng để phân tích bệnh trong quần thể người, với những thông tin cho cố gắng nỗ lực phòng đề phòng và điều hành và kiểm soát bệnh tật. Ví dụ Richard Doll với Andrew Hill, từ đầu những năm 1950, đã nghiên cứu mối liên quan giữa hút thuốc lá với ung thư phổi. Phân tích của họ được thực hiện trước các nghiên cứu và phân tích thực nghiệm về độc tính gây ung thư của nhựa thuốc lá và các quan gần kề lâm sàng cho biết mối tương quan giữa hút thuốc lá lá và các yếu tố tiềm tàng khác với ung thư phổi. Qua việc áp dụng các phân tích thuần tập dài hạn, họ đã gồm khả năng cấu hình thiết lập sự kết hợp giữa hút thuốc lá cùng ung thư phổi (Hình 1.1).
Hộp 1.1. Quan gần kề sớm của dịch tễ học
Nghiên cứu thuần tập sống những bác sỹ người Anh cho thấy tỷ lệ tử vong tụt dốc mạnh ở những người không hút thuốc trong tương đối nhiều thập kỷ sau này. Những bác sỹ phái nam sinh ra vào tiến độ 1900–1930 nhưng mà hút thuốc, vừa phải tử vong sớm rộng 10 năm so với những người không hút thuốc5(Hình 1.2).
Hút thuốc là một trong trường vừa lòng rõ rệt, nhưng đối với phần lớn các bệnh, gồm thể có không ít yếu tố góp phần vào lý do gây bệnh. Một vài yếu tố vào vai trò cần thiết dẫn đến tình trạng bệnh dịch và một vài ba yếu tố làm tăng nguy cơ tiềm ẩn phát triển bệnh. Các phương pháp dịch tễ học mới được áp dụng để phân tích các mối tương quan này. Ở những nước thu nhập trung bình và trung bình, HIV/AIDS, lao và sốt lạnh lẽo là những lý do tử vong phổ biến, dịch tễ học các bệnh truyền nhiễm đóng một vai trò rất là quan trọng. Nhánh dịch tễ học tập này ngày dần trở yêu cầu quan trọng quan trọng đặc biệt ở những tổ quốc xuất hiện nay những bệnh truyền nhiễm new như hội chứng hô hấp cấp cho tính SARS, căn bệnh bò điên (tên kỹ thuật là viêm óc thể bọt bong bóng ở trườn – Bovine Spongiform Encephalopathy – BSE) giỏi đại dịch cúm. Dịch tễ học đang phát triển mạnh bạo trong vòng 50 năm vừa qua và thử thách lớn nhất hiện thời là tò mò và hành động dựa trên các yếu tố đưa ra quyết định sức khoẻ và phần lớn bệnh mang tính xã hội mà phần lớn các nhân tố này nằm ngoài nghành y tế.6–8
ĐỊNH NGHĨA, PHẠM VI VÀ ỨNG DỤNG CỦA DỊCH TỄ HỌC
Định nghĩa
Dịch tễ học được Last tư tưởng là “việc nghiên cứu và phân tích sự phân bố và những yếu tố quyết định của các tình trạng tốt sự kiện liên quan đến mức độ khoẻ trong số quần thể xác minh và bài toán ứng dụng nghiên cứu này vào phòng phòng ngừa và kiểm soát và điều hành các vụ việc sức khoẻ” (Xem vỏ hộp 1.2). Bên dịch tễ học không chỉ có quan trung khu tới tử vong, căn bệnh tật mà hơn nữa cả cùng với trạng thái sức khoẻ xuất sắc và quan trọng đặc biệt nhất là các giải pháp tăng cường sức khoẻ. Từ “bệnh” bao hàm tất cả sự biến hóa không mong ước của chứng trạng sức khoẻ, bao gồm cả gặp chấn thương và mức độ khoẻ trọng tâm thần.
Phạm vi
Trọng chổ chính giữa của nghiên cứu và phân tích dịch tễ học tập là quần thể xác minh về địa lý hay các khía cạnh khác, ví dụ một đơn vị nghiên cứu hoàn toàn có thể là một đội nhóm bệnh nhân trong bệnh viện hay người công nhân nhà máy. Một quần thể thực hiện trong dịch tễ học hay là quần thể được lựa chọn từ một khoanh vùng đặc thù hay như là một nước vào một trong những thời điểm ráng thể. Điều này tạo cơ sở cho việc khẳng định các nhóm nhỏ tuổi hơn tương quan đến giới, đội tuổi, chủng tộc. Kết cấu của các quần thể không giống nhau ở những vùng địa lý không giống nhau và ở các thời điểm khác nhau. Những phân tích dịch tễ học yêu cầu tính cho sự dao động này.
Hộp 1.2. Định nghĩa dịch tễ học9
DỊCH TỄ HỌC VÀ Y TẾ CÔNG CỘNG
Y tế công cộng, nói chung, đề cập cho các hành vi mang tính anh em nhằm nâng cấp sức khoẻ của quần thể.1Dịch tễ học, một trong những công cụ tăng tốc sức khoẻ, được sử dụng theo khá nhiều cách không giống nhau (Hình 1.3–1.6). Những nghiên cứu ban sơ trong nghành nghề dịch vụ dịch tễ học thường lưu ý đến nguyên nhân (bệnh căn) của những bệnh truyền nhiễm và công việc này vẫn có ý nghĩa quan trọng để xác định được các biện pháp phòng ngừa. Theo nghĩa này, dịch tễ học là khoa học y học cơ bản với mục đích nâng cao sức khoẻ quần thể, quan trọng đặc biệt sức khoẻ của những quần thể chịu thiệt thòi.
Nguyên nhân gây bệnh
Mặc dù một vài bệnh có tại sao đơn thuần là các yếu tố di truyền, phần nhiều các bệnh gồm nguyên nhân là sự việc tương tác giữa những yếu tố di truyền với môi trường. Tè đường là một ví dụ của một bệnh mà nguyên nhân bao gồm cả nhì yếu tố là di truyền với môi trường. Chúng ta định nghĩa khái niệm môi trường xung quanh một bí quyết rất rộng, bao gồm các nguyên tố sinh học, hoá học, đồ dùng lý, tinh thần hay những yếu tố văn hoá hoàn toàn có thể tác hễ lên sức khoẻ (xem Chương 9). Hành vi cá nhân tác hễ lên mối tương quan hệ này cùng dịch tễ học được thực hiện để nghiên cứu ảnh hưởng và tác động ảnh hưởng của can thiệp dự phòng thông qua bức tốc sức khoẻ (Hình 1.3).
Lịch sử tự nhiên của bệnh
Dịch tễ học cũng lưu ý đến quá trình cải tiến và phát triển và hậu quả căn bệnh (lịch sử từ bỏ nhiên) ở các cấp độ cá thể và team (Hình 1.4).
Tình trạng mức độ khoẻ của quần thể
Dịch tễ học hay được áp dụng để thể hiện tình trạng sức khoẻ của những nhóm quần thể (Hình 1.5). Phát âm biết về gánh nặng bị bệnh trong quần thể đóng vai trò thiết yếu so với các nhà chỉ đạo y tế, những người mong ước ao sử dụng mối cung cấp lực tiêu giảm để có thể mang lại công dụng cao nhất bằng cách xác định các chương trình sức khoẻ ưu tiên cho dự phòng và chăm lo y tế. Trong một số nghành nghề dịch vụ chuyên biệt, lấy ví dụ như dịch tễ học môi trường xung quanh hay nghề nghiệp, dịch tễ học triệu tập vào việc phân tích những quần thể có các loại phơi nhiễm sệt thù.
Đánh giá can thiệp
Tác đưa Archie Cochrane đã thuyết phục những nhà dịch tễ học tiến công giá kết quả (effectiveness) và hiệu suất (efficiency) của những dịch vụ y tế (Hình 1.6).10Việc này tức là xác định, ví như tính phù hợp của tiến độ nằm viện vày một triệu chứng nào đó, quý giá của bài toán điều trị bệnh dịch cao tiết áp, hiệu suất của các biện pháp dọn dẹp và sắp xếp nhằm điều hành và kiểm soát bệnh truyền lây lan và ảnh hưởng tác động của việc giảm các chất chì vào xăng (xem Chương 10).
Việc vận dụng các nguyên lý và phương pháp dịch tễ học vào những vấn đề vẫn phải đương đầu trong thực hành y học dẫn đến sự cải cách và phát triển của dịch tễ học lâm sàng (xem Chương 8). Cũng theo xu hướng này, dịch tễ học đang không ngừng mở rộng sang các nghành nghề dịch vụ khác như dịch tễ học tập dược học, dịch tễ học tập phân tử, với dịch tễ học dt (Hộp 1.3).11
Hộp 1.3. Dịch tễ học phân tử và di truyền
THÀNH TỰU CỦA DỊCH TỄ HỌC
Đậu mùa
Việc giao dịch thanh toán bệnh đậu mùa trên trái đất là một thành tựu kếch xù góp phần nâng cao sức khoẻ và niềm hạnh phúc của hàng nghìn người, độc nhất vô nhị là ở gần như quần thể nghèo. Đậu mùa minh họa cả thành công xuất sắc lẫn bế tắc của y tế công cộng hiện đại. Từ những năm 1790 fan ta đã hiểu được nhiễm khuẩn đậu trườn sẽ góp phần bảo đảm an toàn chống virút đậu mùa, tuy nhiên phải mất ngay sát 200 năm thì tiện ích của phát hiện nay này bắt đầu được gật đầu và áp dụng trên toàn ráng giới.
Tổ chức Y tế trái đất (TCYTTG) triển khai chiến dịch mạnh khỏe nhằm thải trừ đậu mùa trong vô số năm. Dịch tễ học duy trì vai trò trung trọng tâm trong chiến dịch này bằng việc
cung cấp thông tin về phân bố các trường đúng theo bệnh, mô hình, nguyên tắc và mức độ lan truyền bệnh,
lập phiên bản đồ những vụ dịch căn bệnh và
đánh giá những biện pháp kiểm soát và điều hành (Hộp 1.4).
Xem thêm: Bệnh Vôi Hóa Tuyến Tiền Liệt Tuyến Hình Thành Thế Nào Và Có Nguy Hiểm?
Sự thật cho biết thêm là không có những trường hòa hợp vật công ty là động vật và số lượng những trường thích hợp nhiễm bệnh dịch thứ cung cấp thấp.
Khi chương trình giao dịch thanh toán bệnh đậu mùa trong 10 năm vì TCYTTG phạt động vào khoảng thời gian 1967, thì mỗi năm có từ 10 – 15 triệu trường hợp bắt đầu và 2 triệu trường hòa hợp tử vong sống 31 nước. Số nước có các trường hợp căn bệnh trong tiến độ 1967 – 1976 sụt giảm nhanh chóng; mang đến năm 1976 chỉ bao gồm 2 nước báo cáo có bệnh dịch đậu mùa và trường hợp xuất hiện thêm bệnh đậu mùa trường đoản cú nhiên sau cùng được report trong năm 1977 sinh hoạt một thiếu nữ do phơi truyền nhiễm với vius trong chống thí nghiệm. Căn bệnh đậu mùa thông báo được thanh toán vào ngày 8 mon 5 năm 1980.
Có nhiều yếu tố góp thêm phần vào thành công xuất sắc của chương trình: sự cam kết chính trị toàn diện, mục đích rõ ràng, thời gian biểu thiết yếu xác, đội ngũ nhân viên cán bộ được đào tạo tốt và chiến lược linh động. Chế tạo đó, bệnh có rất nhiều đặc điểm tạo dễ dàng cho bài toán thanh toán chấm dứt điểm như sự sẵn có vaccine phòng căn bệnh đậu mùa. Năm 1979, TCYTTG đã bảo trì một kho dự trữ vaccine đậu mùa đủ để tiêm chủng mang lại 200 triệu người. Kho dự trữ này đã dần dần giảm xuống còn khoảng chừng 2,5 triệu liều. Tuy thế mối quan tiền ngại hiện giờ về sự việc sử dụng vũ trang sinh học tập đã khiến cho TCYTTG tiếp tục duy trì và đảm bảo an toàn lượng dữ trữ khá đầy đủ vaccine vào trường hợp đề xuất thiết.14
Hộp 1.4. Các điểm sáng dịch tễ của dịch đậu mùa12
Nhiễm độc Methyl thủy ngân
Thủy ngân là chất độc hại từ thời Trung Cổ, gần đây hơn thủy ngân trở thành hình tượng của rất nhiều mối hiểm hoạ độc hại môi trường. Trong những năm 1950, hợp chất thuỷ ngân bao gồm trong nước thải của một nhà máy ở Minamata, Nhật bạn dạng đổ vào một vịnh nhỏ (Hộp 1.5). Điều này đang dẫn tới sự tích lũy methyl thủy ngân trong cá gây nên nhiễm độc trầm trọng đến người.15
Đây là một trong những vụ dịch lây lan độc thuỷ ngân từ bỏ cá thứ nhất mà người ta được biết thêm và bài toán xác định đúng mực nguyên nhân phải ra mắt trong vài năm. Dịch Minamata đã trở thành một một trong những bệnh do môi trường thiên nhiên được chứng tỏ tốt nhất bởi tư liệu. Vụ nở rộ dịch thứ hai xảy ra trong những năm 1960 làm việc một khu vực khác của Nhật Bản. Tự đó cho nay những trường hòa hợp nhiễm độc Methyl thuỷ ngân khối lượng nhẹ hơn do cá cũng được ghi nhấn ở một số nước.15, 16
Hộp 1.5. Bệnh dịch Minamata
SỐT THẤP TIM VÀ BỆNH THẤP TIM
Sốt tốt tim và bệnh dịch thấp tim có tương quan tới nghèo khó và nhất là điều kiện công ty ở bần hàn và chật chội, cả nhì yếu tố này đã tạo ra điều kiện thuận tiện cho việc lan truyền các nhiễm trùng liên cầu đường hô hấp trên. Ở các nước cách tân và phát triển số trường hợp mắc bệnh dịch thấp tim bắt đầu giảm từ trên đầu thế kỷ nhì mươi, rất mất thời gian trước khi bao gồm thuốc điều trị hữu hiệu như sulonamides cùng penicillin (Hình 1.7).
Ngày nay bệnh dịch gần như không thể xuất hiện ở các nước phân phát triển, mặc dù các ổ dịch với xác suất hiện mắc khá cao vẫn còn mãi sau ở các nhóm người thiệt thòi về kinh tế và buôn bản hội. Ở những nước đã phát triển, căn bệnh thấp tim là giữa những thể thông dụng nhất của bệnh tim.
Dịch tễ học tập đã đóng góp phần vào phát âm biết của bọn họ về lý do của sốt phải chăng tim và căn bệnh thấp tim với việc cách tân và phát triển các giải pháp phòng ngừa bệnh dịch thấp tim. Các nghiên cứu dịch tễ học đã và đang nêu bật vai trò của những yếu tố kinh tế xã hội đóng góp thêm phần gây nên những vụ bùng nổ sốt thấp tim và sự lan truyền của nhiễm liên cầu khuẩn sinh hoạt họng. Cụ thể nguyên nhân gây những bệnh này tinh vi hơn lý do gây nhiễm độc Methyl thuỷ ngân, căn bệnh chỉ tất cả một vì sao đặc hiệu được nhận dạng.
Bệnh thiếu Iốt
Thiếu iốt, xảy ra thịnh hành ở một trong những vùng miền núi, làm cho suy sút thể lực và tinh thần có liên quan tới bài toán sản xuất không không thiếu lượng iốt trong nội máu tố con đường giáp.18Bệnh u cổ và chứng đần độn lần thứ nhất được mô tả chỉ máu từ khoảng chừng 400 năm trước, chứ chưa phải đến tận chũm kỷ 20 người ta new có vừa đủ hiểu biết để được cho phép hình thành các biện pháp dự phòng và kiểm soát điều hành có công dụng bệnh này. Năm 1915, u cổ lưu hành là bệnh dễ dàng phòng tránh nhất và việc thực hiện muối iốt để khống chế bướu cổ được đề xuất trong năm đó tại Thụy Sỹ.18Một thời gian ngắn sau đó, các cuộc thử nghiệm đầu tiên trên quy mô to về iốt được tiến hành ở Akron, Ohio, Mỹ bên trên 5000 thiếu nữ từ 11 cho 18 tuổi. Các công dụng dự phòng và khám chữa rất khả quan cùng muối iốt được reviews trên quy mô cộng đồng ở các nước những năm 1924.
Việc thực hiện muối iốt có tác dụng vì muối được sử dụng quanh năm ở mức độ tương tự nhau trong đa số tầng lớp nhân dân. Thành quả phụ thuộc vào việc sản xuất và trưng bày muối và đòi hỏi sự tuân thủ các quy định hiện tượng pháp, kiểm tra unique và dìm thức của cùng đồng.
Hộp 1.6. Căn bệnh thiếu iốt
Hút dung dịch lá, amiăng với ung thư phổi
Ung thư phổi đã từng được xem như là một bệnh hiếm gặp, nhưng kể từ những năm 1930 có sự tăng thêm đột ngột số ung thư phổi, quan trọng ở những nước công nghiệp vạc triển, đầu tiên là ngơi nghỉ nam giới. Lúc này người ta đang rõ lý do chính làm tăng tỷ lệ chết bởi vì ung thư phổi là thuốc lá lá. Những nghiên cứu và phân tích dịch tễ học thứ nhất tìm đọc mối liên quan giữa mắc ung thư phổi được xuất bản năm 1950. Năm phân tích bệnh–chứng công bố rằng hút thuốc lá tương quan với ung thư phổi nghỉ ngơi nam giới. Độ mạnh mẽ của mối tương quan này trong nghiên cứu tiến hành sinh sống những bs người Anh (Hình 1.1) là đủ để lấy ra những biện pháp đối phó trẻ trung và tràn đầy năng lượng và tức thì, quánh biệt, mối liên quan này cũng được khẳng định ngơi nghỉ trong các nghiên cứu và phân tích ở những quần thể không giống nhau. Nếu như cách thức tính và phiên giải tỷ số chênh (odd ratio) được thực hiện trong nghiên cứu và phân tích ở những bs người Anh, thì những số liệu ngơi nghỉ Hình 1.1 rất có thể tính toán nguy cơ tương đối (relative risk) với cái giá trị là 14 khi so những người dân hút thuốc lá với những người dân không hút, đấy là một sự kết hợp rất mạnh dạn mà khó có thể biện giải là vì sai số hệ thống mang lại.21
Tuy nhiên, có khá nhiều yếu tố phơi nhiễm khác ví dụ như bụi amiăng và ô nhiễm không khí thành phố cũng đóng góp thêm phần làm tăng trọng trách ung thư. Hơn thế nữa nữa, thuốc lá lá và phơi lây nhiễm với amiăng hệ trọng với nhau, tạo nên phần trăm ung thư phổi cao hơn ở đa số công nhân vừa hút thuốc lá vừa phơi lây nhiễm với lớp bụi amiăng (Bảng 1.2)
Bảng 1.2. Xác suất tử vong bởi vì ung thư phổi chuẩn hoá theo tuổi (trên 100.000 dân) liên quan tới hút thuốc lá và phơi nhiễm nghề nghiệp và công việc với những vết bụi amiăng.22
Các nghiên cứu và phân tích dịch tễ học hoàn toàn có thể giúp lượng hoá phần đa yếu tố môi trường đóng góp thêm phần vào quy trình gây bệnh. Khái niệm về lý do được trao đổi ở Chương 5.
Vỡ xương chậu
Nghiên cứu giúp dịch tễ học tập chấn thương đòi hỏi sự bắt tay hợp tác giữa những nhà kỹ thuật trong nghành nghề dịch tễ học, mức độ khoẻ làng hội và sức khoẻ môi trường. Các chấn thương vày ngã, đặc biệt gẫy cổ xương đùi (vỡ xương chậu) ở người cao tuổi, đang thu hút được sự quan tâm lớn trong những năm cách đây không lâu vì phần đa hậu quả của nó tương quan nhiều đến các nhu cầu quan tâm sức khoẻ cho tất cả những người già. Nguy cơ vỡ xương chậu tăng theo cung cấp lũy quá của tuổi do nó là hậu quả của việc ngày càng tăng thất thoát hóa học xương nghỉ ngơi đầu xương đùi, triệu chứng liên quan ngặt nghèo với tuổi và việc ngày càng tăng tần xuất xẻ cũng liên quan với tuổi. Cùng với việc tăng thêm số bạn già trong quần thể, số ngôi trường hợp tan vỡ xương chậu sẽ ngày càng tăng tương ứng trường hợp như bọn họ không thực hiện các giải pháp dự phòng.
Vì vỡ lẽ xương chậu đòi hỏi thời gian nhập viện lâu, các chi phí kinh tế liên quan đến vỡ lẽ xương chậu là xứng đáng kể.23, 24Trong nghiên cứu và phân tích về chi tiêu do chấn thương ở Hà Lan, vỡ vạc xương chậu, xếp hàng sản phẩm công nghệ 14 theo xác suất mới mắc trong 25 loại chấn thương, cơ mà là một số loại chấn thương có chi phí cao nhất và chiếm tới 20% của tổng các túi tiền liên quan mang đến chấn thương.
Phần lớn các trường hợp vỡ xương chậu là vì ngã và phần lớn các trường vừa lòng tử vong sau thời điểm ngã là hậu quả của những biến hội chứng vỡ xương, đặc biệt quan trọng ở fan cao tuổi.25Cách xử lý tối ưu để phòng vỡ xương chậu bây giờ vẫn không rõ ràng. Dịch tễ học tất cả vai trò rất đặc biệt khi coi xét những yếu tố bao gồm thể đổi khác và các yếu tố không thể chuyển đổi nhằm làm sút gánh nặng của đổ vỡ xương chậu.
HIV/AIDS
Hội triệu chứng suy bớt miễn dịch phạm phải (The acquired immunodeficiency syndrom – AIDS) được xác định đầu tiên như là một trong thực thể bệnh đơn lẻ vào năm 1981 tại Hoa Kỳ.26Cho cho tới năm 1990, mong tính có khoảng 10 triệu người bị nhiễm virút HIV. Từ đó đến hiện nay đã có 25 triệu con người tử vong vì sida và thêm 40 triệu người bị lây truyền virút HIV. Số liệu cho biết HIV/AIDS vươn lên là một trong những bệnh dịch truyền nhiễm có sức phá huỷ tởm gớm tuyệt nhất được ghi dấn trong lịch sử dân tộc (Hình 1.8).28
Trong tổng cộng 3,1 triệu người tử vong vày AIDS trong năm 2005, ngay gần 95% xẩy ra ở những nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình, với 70% xảy ra ở các nước châu Phi khu vực cận Sahara với 20% ở những nước châu Á. Một thành phần đa số trong toàn bô từ 4,3 cho tới 6,6 triệu người mới truyền nhiễm HIV trong thời điểm 2005 sống sinh sống những khu vực này. Tuy nhiên, nghỉ ngơi các khoanh vùng hay những nước này, cường độ nhiễm bệnh và con đường lây rất khác biệt (Hộp 1.7).
Hộp 1.7. Dịch tễ học tập và dự phòng HIV
AIDS có thời gian ủ bệnh dịch dài; nếu không được điều trị, thì khoảng tầm một nửa số tín đồ nhiễm virút tạo suy sút miễn dịch ở fan (HIV) vẫn tiến triển thành dịch AIDS trong vòng 9 năm lây nhiễm (xem Chương 7). Virút được tìm kiếm thấy ở một trong những chất dịch cơ thể, đặc biệt là trong máu, tinh lực và phát âm đạo. Việc lây nhiễm công ty yếu trải qua quan hệ dục tình hoặc dùng phổ biến kim tiêm bị lây lan virút. Virút cũng rất có thể được truyền qua lúc truyền ngày tiết hoặc các sản phẩm máu bị truyền nhiễm virút, với từ chị em bị lây nhiễm sang con trong những khi mang thai giỏi khi cho nhỏ bú.
Xem thêm: Bệnh Thiếu Máu Ở Trẻ Sơ Sinh Cũng Mắc Bệnh Thiếu Máu? Thiếu Máu Ở Trẻ Sơ Sinh
SARS
Mặc cho dù tử vong tuyệt gánh nặng bệnh tật là nhỏ, vụ dịch hội chứng đường hô hấp cung cấp (severe acute respiratory syndrome – SARS) đã nhắc nhở thế giới về một mối nguy khốn chung là bệnh dịch truyền nhiễm. Vụ dịch cũng đã làm khá nổi bật tình trạng yếu đuối kém của các dịch vụ y tế công cộng không chỉ có ở các nước châu Á hơn nữa cả ở những nước bao gồm thu nhập cao như Canada. Hội triệu chứng SARS thứ nhất xuất hiện vào thời điểm tháng 11 năm 2002 ở khu vực miền nam Trung Quốc cùng với 2 trường phù hợp viêm phổi không điển hình và ko rõ nguyên nhân. Việc lây truyền bệnh dịch – được sản xuất điều kiện dễ dàng do những người bệnh đi lại bằng đường mặt hàng không – vẫn xảy ra gấp rút trong những tháng tiếp theo làm mang đến 8.000 tín đồ bị mắc bệnh và khoảng tầm 900 trường đúng theo tử vong sinh hoạt 12 quốc gia.31Tỷ lệ tử vong vị SARS lây truyền ở cộng đồng thấp hơn bởi vì SARS lan truyền ở bệnh viện, địa điểm mà các cán bộ y tế gồm tiếp xúc ngay sát và tiếp tục với những người nhiễm bệnh.30
Nhiều bài học đặc trưng được đúc kết từ các hoạt động ứng phó với dịch SARS. Ví dụ, SARS đã cho biết rằng các vụ dịch tương tự có thể dẫn mang đến hậu quả kinh tế và làng hội thừa xa ảnh hưởng tác động lên mức độ khoẻ.32Tác đụng này đã chỉ ra rằng tầm đặc trưng của một bệnh nghiêm trọng new trong một trái đất có sự tương tác ngặt nghèo và biến hóa nhanh.
